Dallı zincirli aminoasit (Valin, Lösin, İzolösin) metabolizmasında kaynaklanan problem sonucu meydana gelir.
Esas bulguların oluşmasında lösin ve metabolitlerinin birikimi sonucu görülür.
Hastalık anne babadan otozomla resesif olarak kalıtılmaktadır.
Akut tabloda valin, lösin, izolösin yanında artmış organik asitler (a ketoasitler) saptanır
Dallı zincirli a ketoasit dehidrogenaz kompleks aktivitesinde sorun mevcuttur.
Dallı zincirli a ketoasit dehidrogenaz kompleksin E1, E2, E3 komponentleri mevcuttur.
E1: Tiamin pirofosfat bağımlı dekarboksilaz (a ve b komponenti var)
E2: Dihidrolipoil açiltransferans
E3: Dihidrolipoil dehidrogenaz
Bu kompleklerin her birininin sentezindeki sorun hastalığa yol açar.
KLİNİK:
Hastalığın farklı klinik formları mevcuttur.
1. Klasik MSUD:
Yaşamın 1. Haftasında başlayan:
-Uyku hali, beslenmede azalma,
-İlerleyici bilinç kaybı, anormal el kol hareketleri,
-Bulantı, kusma
-Kas tonusunda azalma ve artmalar (hipotoni, hipertoni)
-Nöbet, koma
-İdrarda akçaağaç kokusu (çemen)
Bu hastalarda enzim aktivitesi çok düşüktür.
Tiamin vitamini tedavisine yanıt yoktur.
2. İntermediate MSUD:
Geç başlangıçlı benzer semptomlarla gelirler
Enzim aktivitesi klasik tiplere göre nispeten daha fazladır.
Tiamin vitamini tedavisine yanıt genelde yoktur.
3. İntermitant (aralıklı) MSUD:
Aralıklı denge sorunları, kusma ve ketoasit atakları varıdr.
Enzim aktivitesi %5-20 kadardır.
Ara dönemlerde sağlıklıdır.
Tiamin vitamini tedavisine yanıt genelde yoktur.
4. Tiamin yanıtlı MSUD:
Enzim aktivitesi %2-40
Farmakolojik dozlarda tiamine yanıtı vardır 10 mg/kg/gün (50-300 mg/gün)
5. E3 komponent eksikliği:
Enzim aktivitesi %0-25
Piruvat dehidrogenaz kompleks ve 2-oxoglutarat dehidrogenaz kompleks (mitokondriyal dehidrogenazlar) aktivitesinde de azalma vardır
Yenidoğan döneminde döneminde asidoz ve ilerleyici ensefalopati tablosu mevcuttur.
Diğer hastalardan farklı olarak belirgin Laktik asidoz mevcuttur.
TANI:
Akut tabloda kanda valin, lösin, izolösin yanında artmış a ketoasitler (2-ketoizokaproat, 2-oxo-3-metilvalerat (Akçaağaç kokusunu verir), 2-oxoizovalerat, 2-hidroksiizovalerat, 2-hidroksiizokaproat, 2-hidroksi-3-metilvalerat) saptanır.
Özellikle Lösin artışı hastalarda Lösin ensefalopatisi tablosuna yol açabilir.
E3 komponent patolojilerinde (mitokondriyal dehidrogenazların etkilenmesine bağlı) plazmada laktat, piruvat, alanin artışı; idrarda artmış laktat, piruvat, 2-oxoglutarat, 2-hidroksiizovalerat, 2-hidroksiglutarat
Kanda asidite artmıştır (metabolik asidoz)
Kan ve idrar tahlillerinde keton atılımı mevcuttur.
Kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi) görülebilir.
Genetik analiz (BCKDHA, BCKDHB, DBT) ile de tanı konulabilir.
TEDAVİ:
Kısıtlı lösin, izolösin ve valin alımı ile lösin ve metabolitlerinin oluşumu önlemek
Bir yandan da yeterli miktarda dallı zincirli aminoasit alımı büyüme ve doku onarımı için gerekli
İzolösin ve valin amino asitlerinin yeterli alımı sağlanmalıdır
Amaç büyüme gelişme için yeterli kalori, protein, vitamin ve elementlerin alınması ve normal büyüme ve gelişmeyi devam ettirip metabolit oluşumunu önlemek
Doğal proteinlerden kısıtlı diyet alan olgularda vitamin desteği vermek önemlidir.
Tiamin vitamini yanıtlı olgularda tiamin kullanılabilir.
Akut lösin ensefalopati tablosunda kan lösin değerinin çok arttığı durumlarda diyaliz yapılması gerekebilir.
MSUD tanı, tedavi ve takibi için merkezimize başvurabilirsiniz. Merkez bilgilerimiz için tıklayınız.
Bu konu hakkında bize soru sorabilirisiniz.
Çocuk Metabolizma 